Wat is een stem die je bijblijft? Welke stemmen uit de film-/tv-/radiowereld kunnen gekenmerkt worden als bijzonder, mooi, indrukwekkend – of in elk geval onvergetelijk?
Hier een top-10!
#1 James Earl Jones
‘Luke, I am your father.’ Eén van de beroemdste (zo niet de beroemdste, en bovendien foutief geciteerde, want het is ‘No, I am your father,’) filmquotes uit de geschiedenis van de film komt uit de mond van de man met misschien wel de diepste stem ter wereld: James Earl Jones. Hoewel niet genoemd in de credits van de drie eerste Star Wars-films, is de in 1931 geboren acteur – hoewel niet zelf in het zwarte pak – de enige echte stem achter het masker van Darth Vader.
#2 Morgan Freeman
De warmte en kalmte die de stem van Morgan Freeman (1937) uitdraagt, heeft er voor gezorgd dat hij tegenwoordig – behalve een gevierd acteur – ook een veelgevraagd verteller/presentator is, bijvoorbeeld van de series Through the Wormhole en The Story of God with Morgan Freeman. De enige (Nederlandse) stem die in de buurt van Freeman komt is voice-over Boet Schouwink.
#3 Vincent Price
‘Darkness falls across the land/The midnight hour is close at hand/Creatures crawl in search of blood/To terrorize your neighborhood.’ Vincent Price (1911-1993) was een Amerikaans acteur die tijdens zijn loopbaan veel te zien was in horrorfilms. En je hoeft alleen maar te luisteren naar de voice-over van Michael Jacksons wereldberoemde videoclip Thriller, om te snappen waarom; de stem van Price – diep, donker, doorgeven van naderend onheil – is haast even bekend als Michael Jackson zelf. ‘For no mere mortal can resist/The evil of the thriller.’
Hoewel Price zelf niet rijk is geworden met deze inspreekklus, viel hem toch wat eer ten deel; in de videoclip zien we, terwijl Michael Jackson en zijn geliefde naar buiten lopen, hoe de film heet waar ze net vandaan komen: Vincent Price Thriller.
#4 Don LaFontaine
‘In a world…’ Donald Leroy LaFontaine (1940-2008) was de ‘The King of Movie Trailers’. Tot zijn dood sprak hij vrijwel alle filmtrailers (die hij zelf schreef) van de grote films in, en is daarmee misschien wel de meest gehoorde stem over de hele wereld.
#5 Ian McKellen
Hoewel niet bekend van het inspreken van voice-overs, maar des te meer van zijn rollen als Gandalf uit Lord of the Rings en Magneto uit X-Men, heeft de Britse acteur Sir Ian Murray McKellen (1939) een stem die we allemaal wel voor het slapengaan zouden willen horen, of het nu over dwergen, elfen en kwaadaardige ringen gaat, of over gemuteerde superwezens.
#6 Christopher Walken
Wil je evil, dan krijg je evil met Christopher Walken (1943). De Amerikaanse acteur heeft een stem waar je het tegelijkertijd warm en koud van krijgt; koel, maar toch breekbaar – of eigenlijk met een kraakje – en meestal met een smakelijk New Yorks (Queens) accent; maar wel dusdanig afstandelijk van toon, dat je niet weet welke kant het op gaat. En waarschijnlijk is het die onvoorspelbaarheid die ons aan zijn lippen doet hangen; hij zegt ‘ik hou van je’ met gemak op dezelfde toon als ‘je gaat eraan’. Het maakt hem in elk geval ideaal voor een rol als huiveringwekkend harteloze, doch mateloos fascinerende psychopaat.
#7 Sean Connery
‘The name is Connery. Sean Connery.’ Voor velen nog altijd de ultieme Bond, heeft de (gepensioneerde) Schotse acteur Sir Thomas Sean Connery (1930) een stem die een dodelijk charmante spion dan ook naadloos past. Als Sean Connery praat, dan hoor je de kwajongensglimlach er bijna altijd doorheen – dat, en een haast nooit afwezige Schotse tongval maken dat mannen met hem de pub in willen, en vrouwen… Ehm, vrouwen ook – onder andere.
#8 Jeremy Irons
Zoals Sean Connery de charmante good guy is, zo is Jeremy Irons de charmante bad guy. Met zijn verzorgde Britse dictie en warme stem verkrijgt hij een bepaalde autoriteit die vertrouwen inboezemt. Maar die is hartstikke misleidend; hij glijdt door zijn zinnen als een slang die zich sussend om je heen wentelt, totdat het te laat is. Niet vreemd dus, dat hij meer dan eens gecast is als de slinkse, geraffineerde slechterik.
#9 Scarlett Johansson
De enige vrouw in deze toplijst is een actrice die wereldwijd op wel meer toplijstjes staat – en met recht. Haar sex-appeal heeft ze – behalve aan haar uiterlijk – voor een groot deel te danken aan haar diepe, ietwat hese stem. En behalve verleidelijk praten kan ze er ook goed mee acteren; voor haar performance in de film Her als (onzichtbare) Artificial Intelligence-stem ontving zij veel lof.
Eervolle vermeldingen: Clint Eastwood, Anthony Hopkins, Alan Rickman, Al Pacino, Samuel L. Jackson , Liam Neeson, Alec Baldwin, Gene Hackman, John Malcovich, George Clooney (‘The Fantastic Mr. Fox’), Steve Carrell (‘Despicable Me’), Antonio Banderas (‘Cat in Boots’), Mike Myers (‘Shrek’), Robin Williams (Geest uit ‘Aladdin’), Woody Allen (‘Z’ uit Antz), Ellen DeGeneres (‘Dori’), Penelope Cruz (vanwege het onweerstaanbaar zwoele Spaanse accent), Fran Drescher (vanwege een klank die niet misstaat op een marktplein) en Angelina Jolie (vanwege – nou, vanwege Angelina Jolie).
#10 Neerlands glorie
Op de gedeelde tiende plek schijnen we nog kort een licht op de Nederlandse delegatie uit duizenden te herkennen stemmen:
Jan van Veen
Als een roos in de nacht klapte je dicht/waarom, waarom verliet je mij?/enz/enz/
Al decennia lang is de diepe stem van Jan van Veen (1944) te horen in zijn radioprogramma Candlelight, waar hij – onder de zoete tonen van Greensleeves (in de versie van Mantovani) – amateurpoëzie voordraagt.
Philip Bloemendal
Hij kwam al voorbij in een eerder blog, maar we kunnen hem onmogelijk niet in dit rijtje noemen: Philip Bloemendal (1918-1999), de polygoonomroeper die onuitwisbaar in het collectief Nederlandsch geheugen staat gegrift.
Paul Haenen (‘Bert’) en Wim T. Schippers (‘Ernie’)
Paul Haenen en Wim T. Schippers verzorgen al sinds de start van de Nederlandse versie van Sesamstraat in 1976 de stemmen van Bert en Ernie.
Paul Haenen zou eigenlijk alleen de stem van Grover inspreken, maar na een succesvolle auditie kreeg hij ook de rol van Bert (eerder toegewezen aan Ton Hasebos).
Voorheen spraken de twee acteurs de stemmen gezamenlijk in, maar daar hadden ze zoveel plezier in (wat voor aanzienlijk oponthoud zorgde), dat de producenten ze tegenwoordig apart in de studio hun deel laten opnemen.